متانول،کاربرد،خطرات و خصوصیات آن

متانول چیست ؟

متانول یا متیل الکل یا الکل متیلیک یا الکل چوب به انگلیسی Methanol ازساده‌ترین نوع الکلهاست با فرمول شیمیایی CH۳OH. متانول از فعالیت بی‌هوازی گونه‌های زیادی از باکتریها تولید می‌شود و در نتیجه مقدار اندکی از بخار متانول وارد جو می‌شود و پس از چندین روز به‌وسیله اکسیژن و با کمک نور خورشید اکسید شده به آب و دی اکسید کربن تبدیل می‌گردد.

البته در فرایند سوختن متانول هم از نظر مواد بدست آمده چنین اتفاقی رخ می‌دهد ولی بسیار سریعتر. در ضمن شعله سوختن متانول بی‌رنگ است و باید مراقب باشیم تا با شعله آن دچار سوختگی نشویم.

۲CH۳OH + ۳ O۲ → ۲ CO۲ + ۴ H۲O

در سال ۱۹۲۳ شیمیدان آلمانی ، “ماتیاس” پیر، متانول را از گاز سنتز (مخلوطی از CO و H۲ که از کک بدست می‌آید) تولید کرد. در این فرایند، از کرومات روی به عنوان کاتالیزور استفاده می‌شد و واکنش در شرایط سختی مانند فشار ۱۰۰۰-۳۰۰ اتمسفر و دمای حدود ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد انجام می‌گرفت.

در شیوه مدرن تولید متانول، از کاتالیزورهایی استفاده می‌شود که در فشارهای پائین عمل می‌کنند و کارایی موثرتری دارند. امروزه گاز سنتز مورد نظر برای تولید متانول مانند گذشته از زغال بدست نمی‌آید، بلکه از واکنش متان موجود در گازهای طبیعی تحت فشار ملایم ۱۰-۲۰ اتمسفر و دمای ۸۵۰ درجه سانتی‌گراد با بخار آب و در مجاورت کاتالیزور نیکل تولید می‌شود. CO و H۲ تولید شده، تحت تاثیر کاتالیزوری که مخلوطی از مس و اکسید روی و آلومینیوم است، واکنش داده و متانول ایجاد می‌کنند.

این کاتالیزور اولین بار درسال ۱۹۶۶ توسط ICI استفاده شد. این واکنش در فشار ۵۰-۱۰۰ اتمسفر و دمای ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد صورت می‌گیرد.

روش دیگر تولید متانول، واکنش دی‌اکسیدکربن با هیدروژن اضافی است که تولید متانول و آب می‌کند.

خصوصیات متانول

فرمول مولکولی : CH4O

جرم مولی :         ۳۲٫۰۴ g mol−1

شکل ظاهری :     Colorless liquid

چگالی : 0.7918 g cm−3

دمای ذوب :         −۹۸ تا −۹۷ درجه سلسیوس (−۱۴۴ تا −۱۴۳ درجه فارنهایت; ۱۷۵ تا ۱۷۶ کلوین)

دمای جوش : ‎65 °C, 338 K, 149 °F

log P : -0.69

فشار بخار :         13.02 kPa (at 20 °C)

گرانروی :           5.9×10−4 Pa s (at 20 °C)

لحظهٔ دوقطبی :     1.69 D

Methanol

Chemical compound

Methanol, also known as methyl alcohol among others, is a chemical with the formula CH₃OH. Methanol acquired the name wood alcohol because it was once produced chiefly by the destructive distillation of wood. Wikipedia

Molar mass: 32.04 g/mol

Formula: CH3OH

Boiling point: 64.7 °C

Density: 792 kg/m³

Melting point: -97.6 °C

Vapor pressure: 13.02 kPa

کاربرد متانول یا متیل الکل

به‌عنوان ضد یخ، حلال و سوخت بکار برده می‌شود.از متانول برای تقلیب اتانول نیز استفاده می‌شود، این عمل به منظور غیر قابل شرب نمودن اتانولی که برای مصارف صنعتی تولید می‌شود انجام می‌پذیرد (در کشورهای اسلامی به جهت مسائل شرعی و در کشورهای دیگر به جهت معافیت از مالیات فروش مواد مست‌کننده) بدین منظور از مواد دیگری چون پریدین و تربانتین نیز استفاده می‌شود.

متانول به صورت محدود به عنوان سوخت در موتورهایی با سیستم احتراق داخلی استفاده می‌شود. متانول تولید شده از چوب و سایر ترکیبات آلی را متانول آلی یا بیو الکل می‌نامند که یک منبع تجدید شدنی برای سوخت است و می‌تواند جایگزین مشتقات نفت خام شود. با این همه، از بیو الکل ۱۰۰ درصد نمی‌توان در ماشینهای دیزلی بدون ایجاد تغییر در موتور ماشین استفاده کرد.

متانول به عنوان حلال، ضدیخ و در تهیه سایر ترکیبات شیمیایی استفاده می‌شود.

۴۰ درصد از متانول تولیدی برای تهیه فرمالدئید استفاده می‌شود که آن هم در تهیه پلاستیک، تخته سه لایی، رنگ و مواد منفجره استفاده می‌شود.

برای تغییر ماهیت اتانول صنعتی و جلوگیری از کاربرد آن به عنوان نوشیدنی، مقداری متانول به آن اضافه می‌کنند. دی متیل اتر از مشتقات متانول است که به جای CFCها در افشانه‌های آتروسل به عنوان پیشرانه استفاده می‌شود.

خطرات متانول

متانول اثرات مخربی بر روی بینائی داشته و از راه پوست جذب می‌شود . فوق العاده آتشگیر بوده اما در دمای محیط آتشگیر نمی‌شود .

بین متانول و فلزاتی از قبیل پتاسیم ، منیزیم ، اکسیدکننده هایی مثل پرکلرات باریم،برومین کلرین، پراکسید هیدروژن و سدیم در صورت وجود حرارت خاصیت انفجاری ایجاد می کند متانول با کلروفرم، دی اتیل روی ، کلریدسیانوریک و نیتریک اسید شدیداً واکنش می دهد . در صورت تجزیه حرارتی متانول به دی اکسیدکربن (CO2,CO) و فرمالدئید تولید می شود.

 نکات ایمنی در استفاده از متانول

متانول ماده‌ای سمی است و نوشیدن آن موجب نابینایی و حتی مرگ می‌شود. هنگام استفاده از متانول باید از ماسک و دستکش استفاده کرد چون از طریق تنفس و پوست وآشامیدن نیز می‌تواند جذب شود.

   متانول مرک

مختصر: Methanol

کد محصول مرک: 106035

اسم دوم:

MeOH, Hydroxymethane, Methyl alcohol, Carbinol

هیدروکسی متان،متیل الکل،کربینول

فرمول:   CH4O

C A S NUMBER : 67-56-1

مولار:   32.04 g/mol

قابلیت محلول شدن:             (20 °C) soluble

نقطه جوش:         64.5 °C (1013 hPa)

درجه ذوب:         -98 °C

انبوهی:   0.792 g/cm3 (20 °C)

میزان اسیدی:       (H2O) no data available

نقطه اشتعال:       10 °C

در پکیج های 1 لیتری و 2.5 لیتری